NGHĨ VỀ ĐẤNG CỨU CHUỘC
                                                     ( Từ Cứu chuộc đến Cứu độ )
                                                                                                                        Thiện Chí     
Kính thưa . . .
 
Các đây khoảng 5 năm, chúng tôi từng có duyên lành với lễ Giáng Sinh đồng thời là lễ Kỷ niệm thành lập Thánh Thất Bàu Sen, được mời nói chyện đề tài “ Từ máng cỏ đến Thánh giá”
Thưa Quý vị, máng cỏ là biểu trưng sự sinh ra của Jesus, và Thánh giá chỉ sự hy sinh của Đức Giê Su, chịu chết trên Thánh giá để “ Cứu chuộc” tội lỗi cho loài người.
 
Hôm nay, một lần nữa, được hầu chuyện với quý đồng đạo, nhất là với sự hiện diện của quý con tin của Đức Giê-Su, qúy đại biểu các Cơ quan chức năng, Ban Cai Quản và toàn thể chư đạo hữu, một mùa GS bình an, an khang thịnh vượng.
 
Đề tài hôm nay, như đã được giới thiệu, là “ Nghĩ về Đấng Cứu chuộc” hay đúng hơn là  “ Từ Cứu chuộc đến Cứu độ”.
 
Nhiều tài liệu nghiên cứu trong giới Ki-Tô giáo phân tích 3 chữ “Cứu độ, “”cứu rỗi” và “cứu chuộc” [1], cho thấy, một cách khái quát, 3 chữ này đồng nghĩa. Nhưng khi tìm hiểu sâu hơn, thì từ “cứu chuộc” thích hợp với sứ mạng của Đức Giê-Su Ki Tô. Bởi Ngài đã đem chính mạng sống (hay cái chết thảm khốc nhứt) để “đền bù”, “trả giá”, hầu “chuộc” con người ra khỏi kiếp nô lệ cho tội lỗi.
 
 Với Kitô Giáo: “Cứu chuộc” là mầu nhiệm về cuộc giải cứu khỏi một cảnh nô lệ, đã được thực hiện do quyền năng của Thiên Chúa, và trong công trình giải cứu này, Con Thiên Chúa nhập thể [2]đã đem chính mạng sống mình mà đền bù” [3]
Qua Kinh Thánh, và qua Giáo lý cùng những minh thị Đức Tin của giới Ki Tô hữu, chúng ta đều tôn kính đức hy sinh của Ngài, nhưng khi gọi Ngài là “Đấng Cứu Chuộc” , ta phải suy ngẫm ý nghĩa của sứ mạng “chuộc tội” ấy.

Cứu chuộc (từ Nôm): Thuật ngữ Kitô Giáo dùng để dịch chữ “redemption” trong La ngữ, chỉ “công cuộc cứu thế do Đức Chúa Giêsu Kitô thực hiện. Theo nghĩa đen, cứu chuộc là giải thoát hay chuộc lại. Bị nô lệ tội lỗi, nhân loại chẳng khác nào bị cầm tù. [ . . .] Đức Kitô đền tội không phải bằng cách trả tiền nhưng bằng cách cống hiến cái đáng giá nhất là chính bản thân Đức Kitô. Vì thế cuộc khổ nạn của Đức Kitô được gọi là sự cứu chuộc nhân loại” [4]
 
Có thể nêu vài giai thoai lich sử để hiểu ý nghĩa thé nào là “ cứu chuộc” theo thế tục trước.
 
Giai thoai về cứu chuộc trong lich sử Việt Nam
 

• 1-Giai thoai Cụ Nguyễn Phi Khanh, cha của đại công thần Nguyễn Trãi bị giặc Minh bắt đem về Trung Quốc, hai người con là Nguyễn Trãi và Nguyễn Phi Hùng tiễn cha đến tận biên giới . . .Trong hoàn cảnh nước nhà bị xâm lược, triều đình sụp đổ, nhân dân trở thành nô lệ, hầu hết viên quan bị bắt bớ, lưu đày, Ngườ cha như Cụ Nguyễn Phi Khanh thuộc hàng danh gia quốc thích cũng đành thúc thủ, chịu giặc bắt, bí mật khuyên hai người con trở về tham gia kháng chiến chống ngoai xâm . . .trả thù nhà nợ nước, về sau Nguyễn Trãi nằm gai nếm mật phò vua Lê Lơi đánh đuổi giặc Minh  . . .Sử sách xem đây là nghĩa cử cứu chuộc . . .

 

• 2-Giai thoai nhà Trần gã công chúa Huyền Trân cho vua Chiêm Thành đánh đổi đất Thuận Hóa là hai Châu Ô Lý (tháng 3 năm 1301). . .

[Huyền Trân Công Chúa (sinh năm 1287 mất năm 1340) là con gái vua Trần Nhân Tông, em gái vua Trần Anh Tông, sống vào cuối thế kỷ XIII – đầu thế kỷ XIV. Với vẻ đẹp và khí chất cao quý, bà đã đi vào lịch sử dân tộc như một biểu tượng của lòng hy sinh vì nghĩa lớn, đặc biệt qua cuộc hôn nhân với vua Chế Mân của vương quốc Champa.  Huyền Trân Công Chúa – biểu tượng của sự hy sinh vì đất nước ] (https://hoanggiaexplorer.com/huyen-tran-cong-chua-va-cuoc-hon-nhan-lich-su-voi-vua-che-man/)
Tương truyền là bài "Nước non ngàn dặm" theo điệu Nam Bình, có người cho rằng chính công chúa đã soạn ra trong lúc đi đường sang Chiêm:
“Nước non ngàn dặm ra đi...
Mối tình chi!
Mượn màu son phấn
Đền nợ Ô, Lý.
Xót thay vì,
Đương độ xuân thì.
Số lao đao hay là nợ duyên gì?...”(https://vi.wikipedia.org/wiki/Huy%E1%BB%81n_Tr%C3%A2n_C%C3%B4ng_ch%C3%BAa)
 

• 3- Giai thoai về các vị tử đạo trong lich sử truyền đạo Ky Tô thời kỳ TK 18- 19[5]

[Trong số đó có 117 vị, tử đạo từ 1745 đến 1862, được Giáo hội Công giáo Rôma tôn vinh Chân phước qua bốn đợt ( từ năm 1900 đến 1951) ]
 
Một đoan trong Kinh Hòa bình nóí lên tinh thần hy sinh cứu chuộc của các Thánh Tử đạo : “Vì chính khi hiến thân là khi được nhận lảnh. Chính lúc quên mình là lúc gặp lại bản thân. Vì chính khi thứ tha là khi được tha thứ. Chính lúc chết đi là khi vui sống muôn đời.. . . Ôi thần linh thánh ái, xin mở rộng lòng con, xin thương ban xuống những ai lòng đầy thiện chí, ơn an bình.”
 
Trở lại sự kiện hy sinh đau thương của Jesus trên thập giá, có người hỏi :
 
_ “Có thể nào chỉ đơn thuần bằng sự cống hiến thân xác của một con người mà đủ chuộc hết tội lỗi của loài người chăng?
_ Có Ki Tô hữu giải đáp: vì thân xác của Người là thân xác mầu nhiệm, không như của kẻ bình thường.
 
Cũng có thể giải đáp băn khoăn đó theo Bản thể luận của Thánh giáo Cao Đài rằng:

 “ Cõi Hậu thiên thân sanh vào đó,
Điểm Tiên thiên sẵn có nơi thân;
Là mầm sống, là nguyên thần,
Là Trời là Đạo là Nhân của người.” [6] (Đức Diêu Trì Kim Mẫu )
 
Vậy Giê-Su Ki Tô là Con Một của Thiên Chúa thì Người thuộc về Bản thể của Chúa Cha và đồng Bản thể với cả chúng sanh, thì sự hy sinh của Người có một giá trị cứu chuộc tối thượng.
“Thập tự giá thân đành chịu đói,
Ta chết vì sự sống loài người;
Chết vì công nghĩa trên đời,
Chết vì sứ mạng Cha Trời phó giao.
Ta chịu đổ máu đào chuộc tội,
Cho nhân loài tự hối ăn năn;
Hồi tâm hướng thiện qui căn,
Trở về Đạo chánh hóa hoằng chơn tâm"

(Huờn Cung Đàn, 25.12.1959)
Hơn nữa, chúng ta lại nhớ rằng, trước khi bị trăn mình trên thập tự giá, Người đã trải qua quá trình rao giảng “tin mừng” cho thế gian và thu phục 12 Thánh Tông đồ,chửa lành bệnh nan y cho nhiều người khốn khổ. Nhất là Người mặc nhiên xưng mình là Con Thiên Chúa.
 _Đức Ki-Tô đã chứng tỏ rằng, chỉ có Con Thiên Chúa mới có đủ quyền năng cứu chuộc.Vậy cái giá “chuộc tội” đã được trả bằng “tin mừng” Chúa Con đã xuống thế gian đem tình thương cứu rỗi nhân loài, cộng với linh năng “điểm đạo” cho tất cả những ai tin kính Chúa Trời.
_ Có sách viết: “Qua nỗi đau đớn và cái chết của Ngài, Đấng Ky Tô đã chuộc trả các tội lỗi của tất cả nhân loại với điều kiện là phải có sự hối cải của cá nhân.” [7]
Giê-Su Ki Tô chết rồi “Phục sinh”, phải chăng đó là một ẩn dụ của sự sống lại đời đời ấy?
Sự phục sinh của Giêsu là đức tin trong Kitô giáo, rằng sau khi Giêsu chịu khổ nạn và chết, Ngài đã sống lại. Đây là nguyên lý trung tâm của thần học Kitô giáo 
.[3](   ^Acts 1:1–4, Acts 1:9–11, Acts 2:32–33, Colossians 3:1)
 _ Thật vậy! vì cứu chuộc xong, phuc sinh để bước vào thời kỳ Cứu Độ Nơi đây, không đi sâu vào Thần học, nhưng đứng trên nguyên lý sinh diệt bảo tồn của vũ trụ, của Đạo lưu hành thì sau sự chết và sự tái sinh là đạo lý tự nhiên của     “ sự sống đời đời”.
Suy ra, sau cái chết cứu chuộc của Giê-Su Kito, sự sống lại đã đem lại hơn 2 ngàn năm tồn tại phát triển của các Giáo Hội Cơ Đốc. Hơn hai thiên kỷ cứu độ với sự đồng hành của các thực thể Đại Đạo.
Chúa Ki Tô về Trời, các Thánh Tông Đồ ở lại tiếp tục sứ mạng “gieo giống”, và lần này là “Cứu độ” hay “Cứu rỗi” (Salvation [en]) chứ không phải “Cứu chuộc” (Redemption [en]).
 Vì sứ mạng cứu chuộc đã thuộc về Giê-Su Ki Tô. Các Giáo Hội Cơ Đốc vẫn đang tiếp tục sứ mạng gieo giống đó ( trong tiến trình cứu độ ). Đồng thời các tôn giáo khác vẫn đang “cứu độ” theo chân truyền của các Đấng Giáo chủ mà hạt giống gọi là “Đạo tại tâm”, là Lương tâm, là Phật tính hay Nhân bản.
 
Trong đức tin Ki Tô và ngay trong đức tin Tam Kỳ Phổ Độ, “ Ngôi Lời” sẽ tái lâm, giáng thế cứu độ nhân loại thời Hạ ngươn này.[8]
 

Niềm tin ấy khiến chúng ta hiểu sâu hơn ý nghĩa công cuộc Khai minh Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ như Đức Chí Tôn đã ban thông điệp:
 
“Thầy mở cuộc dinh hoàn tái tạo,
Dụng quyền linh Đại Đạo lập thành,
Quyền Thầy hiệp cả vạn sanh,
Đông Tây Kim cổ lập thành tương lai.”[9]
 
Hai câu sau (Quyền Thầy hiệp cả vạn sanh,
Đông Tây Kim cổ lập thành tương lai.) khiến chúng ta nhớ lại, cách nay không lâu, chúng ta đã được dự cuộc Hội Ngộ Liên Tôn do Ban MVLT Tổng giáo phận Công giáo TPHCM tổ chức với chủ đề  “ Hiệp tâm và Hy vọng”. Qua đó, một số đại diện Tôn giáo bạn đã phát biểu hầu hết đồng thuận rằng, muốn xây dựng đời thánh đức, hòa bình thế giới ( tái tạo), yếu tố “ hiệp tâm” là chìa khóa, yếu tố “hy vọng” là “ niềm tin về tương lai “. Kế thúc buổi Hội ngộ, các thành viên tiêu biểu của các tôn giáo lần lượt dâng lên Đấng Tối cao lời cầu nguyện thành tín xin ban ân điển cứu độ nhân loai vượt qua moi vấn nạu đau thương trong đức tin nơi Tình thương vô biên trọn lành của Đấng Cha Chung.
 
Trước khi kết thúc bài nói chuyện hôm nay, xin nhăc lại : sự hy sinh của Đức Ki Tô Giê Su là sự cứu chuộc loài người, để đền bủ tội lỗi của con người tại thế gian; và sự “phục sinh” của Người là sự cứu độ bằng tư cách “nhập thể”. Ý nghĩa này tương đồng với Giáo lý ĐĐTKPĐ là người tín hữu Cao Đài thực hành công quả- công trình để tự độ, tự cứu chuộc , đến khi được ơn nhập thể  ( được điểm đạo ), tiếp nhận ân điển Thượng Đế bằng công phu sẽ Cứu độ nhân sanh bằng sứ mạng đại thừa .
 
Xin phép được trich thánh ngôn của Đức Gia Tô Giáo Chủ thay lời kết luận:
 Tại Thánh tịnh Huờn Cung Đàn ( Hội thánh Cao Đài Tiên thiên) vào đêm Giáng sinh năm 1959, bộ phận thông công đã được ban ơn tiếp nhận điển lành của Đức Gia Tô Giáo Chủ, Ngài dạy :

" Hôm nay là ngày lễ sanh nhựt của Ta cách đây một ngàn chín trăm năm nươi chín năm,         ( 1959 năm ) khắp hoàn cầu môn đồ đều hưởng ứng ngày lễ này rất long trọng….

" Ta rất mừng, trên thế giới hiện giờ môn đồ Ta rất đông…Ta vui thấy nước Việt Nam hữu hạnh được ngộ Đạo của Đức Chúa Trời tá danh Kỳ Ba là Cao Đài cứu thế, Đại Đạo phổ truyền khắp cả Ngũ châu vạn quốc “….

" Đến nay buổi Hạ nguơn mạt kiếp [ . . .] thì nay, chư môn đồ ai là người hiểu đạo dù trong tôn giáo nào cũng nhìn nhận đời đã đến cuộc giáp mối tuần huờn nên Đức Cha Trời chính mình Ngài xuống trần bằng điển quang lập Đại Đạo Kỳ Ba chơn truyền tại nước Việt Nam….

Tinh thần Đại Đạo Việt Nam nầy,
Tiến triển rất cao hiệp với Thầy;
Ta chứng lòng thành tin tưởng ấy,
Trong ngày sinh nhật được sum vầy ".
Sau cùng xin nhấn mạnh rằng, từ sau sự cứu chuộc của Đức Jesus Ki Tô, thưc tế lich sử cứu chuộc và cứu độ của Ki Tô Giáo toàn thế giới trên hơn hai ngàn năm là minh chứng siêu mầu cho giá trị TÌNH THƯƠNG vô biên của Thiên Chúa và Đức Jesus Ki Tô đối với nhân loại đến ngày nay và còn duy trì vĩnh cửu.

TH.CH.
Mùa Giáng Sinh 2025