(Của TRẦN HI DI TIÊN SANH) do Ngài cố Minh Thiện trích dịch năm 1960

1. Trần Lão tổ đặt bài tâm tướng,
Cho biết người, rồi lượng xét mình.
Tâm là gốc của tướng hình,
Xét tâm tự hiểu dữ lành chẳng sai.

Lịch sử đạo Cao Đài cho thấy đức tin Cao Đài, từ lúc chưa nảy sinh đến lúc lập thành vững chắc nơi những người môn đệ đầu tiên là cả một biến chuyển kỳ diệu và trọng đại trong một thời gian ngắn ngủi để khai minh Đại Đạo.

Giai đoạn lịch sử ấy, trước hết xác minh sự hiện hữu của vũ trụ tâm linh. Nói đúng hơn, xác minh vũ trụ là một Càn Khôn thống nhất, một tổng thể của sự sống hữu hình lẫn vô hình.

Đức tin Cao Đài xác minh vũ trụ tâm linh có những giai tầng tiếp diễn con đường tiến hóa của vạn hữu, mà sự thoát xác vĩnh viễn của con người là một chuyển biến thăng hoa siêu việt. Nếu tâm linh tại thế đã tiến hóa, chủ thể tâm linh xuất thế sẽ tiếp tục tiến hóa cao hơn.. . .

Phật Tiên Thần Thánh rộn ràng,
Đồng vâng ngọc sắc cứu an cõi trần.

Hiện diện trên cõi trần này, con người cũng đã trải qua nhiều kiếp. Trả hết nợ từ vô lượng kiếp, chúng ta mới có thể trở về. Đạo Thầy mở cơ tận độ, chỉ tu một kiếp được đắc vị, gọi là ”Tu nhứt kiếp, ngộ nhứt thời”. Cõi Thiêng Liêng không phải là nơi ở của những con người còn nặng nợ. Nhưng làm sao trả hết nợ chỉ trong một kiếp đời ngắn ngủi. Con người sẽ không chịu nỗi cảnh nghiệp quả dồn dập. Do đó, nếu không có Đại Ân Xá, các nguyên nhân khó trở về. Tân Pháp Cao Đài chỉ rõ: Nếu công quả là để giải trừ nghiệp quả, và cũng là đường dẫn đến Bạch Ngọc Kinh, thì công trình là chìa khoá mở cửa Bạch Ngọc Kinh và ngôi vị của chúng ta do phần công phu tu luyện vậy.

TỔNG QUAN VỀ CON ĐƯỜNG

PHẢN BỔN HOÀN NGUYÊN

Trên đường tiến hóa, ý thức PHẢN BỔN HOÀN NGUYÊN đánh dấu sự giác ngộ của con người về lẽ Đạo, đồng thời thúc đẩy con người thực hiện cuộc hành trình giải thoát. Con đường Phản Bổn Hoàn Nguyên khởi sự từ bước ngoặc rời bỏ lối sống hướng ngoại để quay lại bảo toàn sinh lực nội thân, giữ gìn sự an định nội tâm. Đó là bắt đầu bỏ ngọn về gốc.

Đức Ngô Minh Chiêu là vị đệ tử đầu tiên của Đức Cao Đài Thượng Đế; đứng đầu một nhánh Đạo của Cao Đài giáo: Nội giáo Tâm truyền, chuyên lo tịnh luyện tu đơn (còn gọi là Chiếu Minh), Ngài đã đắc Đạo vào hàng Đại Tiên, để lại nhiều sự kính mến và ngưỡng vọng. Các Hội Thánh nhánh Phổ độ, nhiều nơi cũng thờ Ngài trên Thiên Bàn.
Bài viết này nhằm khắc họa lại vài nét về con người, về nhân cách sống của Ngài Ngô khi còn sanh tiền, kể cả thời gian Ngài chưa biết Đạo. Nói theo giáo lý Cao Đài đó là phần Nhơn đạo của Ngài; chủ ý cho thấy Ngài Ngô cũng sinh ra và lớn lên như một con người bình thường, và cuối cùng Ngài trở thành một nhân vật phi thường.

Bài thuyết minh giáo lý nội bộ
tại Cơ Quan Phổ Thông Giáo Lý Đại Đạo, 01-12 Bính Tý (27-12-2008)

Nếu được hỏi rằng 'đâu là vũ trụ?' hầu hết thiên hạ sẽ chỉ tay lên vòm trời mênh mông như một nhà tiên tri Babylone và bảo rằng 'đó là vũ trụ'. Còn nếu được hỏi rằng 'vũ trụ có liên quan gì đến con người?', thì ngoại trừ một số ít sẽ quả quyết như các chiêm tinh gia rằng nó liên quan đến… lá số tử vi, phần còn lại sẽ cho là nó chẳng liên quan gì đến con người hết.

Xem ra, mỗi khi nói đến vũ trụ, người ta thường nghĩ đến thế giới của những vì sao trên bầu trời cao thăm thẳm, cứ như đấy là một thứ cõi trên chẳng can hệ gì đến thế giới của chúng ta. Thế nhưng, giáo lý của nền đạo nào trên thế giới cũng chứa đựng một triết luận về vũ trụ. Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, chẳng những vậy, còn đưa hệ thống vũ trụ luận của mình vào khắp các kinh điển, không chỉ Thánh Ngôn Hiệp Tuyển, Đại Thừa Chơn Giáo, Đạo Học Chỉ Nam, hay nhiều kinh điển khác, mà còn đưa vào mỗi bài kinh Thiên Đạo và Thế Đạo. Hơn nữa, trong đạo Cao Đài, vũ trụ lại xuất hiện khắp nơi: trên Thiên bàn, trong kiến trúc thánh thất, trên đạo phục của chức sắc,…

Trong một kiếp giáng sanh xuống trần gần đây nhứt tại Bạc Liêu, Cửu Nương có tên là CAO THOẠI KIẾT (theo gia phả). Chữ KIẾT tức là giọng địa phương đọc chữ CÁT   , nghĩa là tốt lành. Cô sanh ngày 16-01 Bính Thân (28-02-1896 theo lịch vạn niên và gia phả, nhưng trên mặt mộ ghi năm 1895), tại ấp Vĩnh Hinh, xã Vĩnh Lợi, tổng Thạnh Hưng, hạt Bạc Liêu (nay là thị xã Bạc Liêu). Cô Cao Thoại Kiết được gia đình gả cho ông Nguyễn Bá Tính, con thứ của đốc phủ Nguyễn Bá Phước. Khoảng hai năm sau cô Kiết thọ bệnh và mất ngày 27-5 Canh Thân (10-7-1920) lúc 24 tuổi.

Cơ Quan Phổ Thông Giáo Lý, Tuất thời, 28 tháng 5 Tân Hợi (20.06.1971)

"Văn hóa đạo đức có những gì tốt đẹp sâu sắc trong lãnh vực triết học, đạo lý, thần linh học, từ nhân sinh quan đến vũ trụ quan; sự liên hệ giữa Trời và người, sự liên hệ giữa Trời và vạn vật; sự liên hệ giữa con người và con người, sự liên hệ giữa con người và vạn vật..".

Bài Tổng luận trích quyển "TÌM HIỂU TÔN GIÁO CAO ĐÀI" do CQPTGL xuất bản năm 2009, tái bản 2013

"Hãy giữ gìn quyền pháp đạo luật.
Hãy bảo trọng Thánh thể của Chí Tôn..."

CHƯƠNG THỨ BA

NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐẠI ĐẠO TKPĐ
ĐỨC TIN NGƯỜI CAO ĐÀ
IIII.THIÊN NHÃN
THƯỢNG ĐẾ HIỆN HŨUIVTHẦY LÀ BẢN THỂ CỦA CHÚNG SANH
ĐỨC TIN CỦA NGƯỜI TÍN ĐỒ CAO ĐÀI TRONG
SINH HOẠT TÔN GIÁO
VIII.TIỀM LỰC SÂU THẲM
VII . TỰ THẮP SÁNG HIỆN HỮU