Này chư hiền đệ, sự tiến hóa của con người từ loài côn trùng thảo mộc thú cầm cho đến con người, phải trải qua biết bao nhiêu căn kiếp xả thân giúp đời mới tiến đến nhân phẩm. Khi tiến đến nhân phẩm tức là ta đã đủ đầy trí giác, thì ta hãy nhìn vào các vật đang tiến hóa kia mà ta phải thương hại chúng. Vì chúng cũng cùng thọ điển linh quang, cũng chung bầu không khí. Vậy ta không nên hủy hoại chúng vô cớ, như thế vô tình ta đã sát hại sinh mạng làm ngăn chận sự tiến hóa của chúng. May thay, ta đã tiến đến con người, thì ta phải tiến xa hơn nhân phẩm, tức là Thần, Thánh, Tiên, Phật. Nhưng muốn tiến phải làm sao?

Tóm lược. Lịch trình hành đạo của Cơ Quan Phổ Thông Giáo Lý Đại Đạo – phần tu sĩ có một nội dung là “Nền nhân văn học phải hiểu”. Để thực hiện một phần lịch trình hành đạocủa Cơ Quan, bài viết này trình bày khái quát về nền nhân văn học, và một bộ phận của nó là ngành nhân học.

Hệ Từ Thượng-Chương VI viết:

Quảng đại phối Thiên Địa, biến thông phối tứ thời, âm dương chi nghĩa phối nhật nguyệt. Dị giản chi thiện phối chí đức” (廣 大 配 天 地, 變 通 配 四 時, 陰 陽 之 義 配 日 月. 易 簡 之 善 配 至 德): Sự quảng đại sánh với trời đất, sự biến thông sánh với bốn mùa, cái nghĩa âm dương sánh với mặt trời mặt trăng, sự giản dị khéo léo sánh với đức siêu việt. (Dịch Kinh Tân Khảo, hệ từ thượng, tr.3602)
- Quảng đại là sự rộng lớn. Phối: sự kết hợp. Quảng đại phối Thiên Địa: sự rộng lớn hợp với nhau tạo thành Thiên Địa, sánh như Thiên Địa, lòng quảng đại, hội thông được tâm của Trời Đất.
- Quảng đại là tình thương rộng lớn: Không có gì rộng lớn cho bằng vũ trụ càn khôn, bao quát cả không gian vô cùng, thời gian vô tận. Trời Đất chứa đựng tất cả: muôn loài, vạn vật, mọi sự, mọi việc thiện ác tốt xấu, nên hư,… Vậy, quảng đại là tình thương rộng lớn. Chúng ta dễ nhận thấy lòng quảng đại của cha mẹ đối với con cái, của các bậc Minh chúa, Thánh hiền, ở các vị Giáo chủ như Đức Phật, Đức Chúa, Đức Chí Tôn:
Tình Tạo Hóa ban đều vũ trụ,
Đức háo sanh bao phủ càn khôn,
Chuyển luân nhựt nguyệt vong tồn,
Cỏ cây nhơn vật vô cùng hóa sanh. (Đức Chí Tôn, Nam Thành Thánh Thất, Tuất thời, 01-01 Ất Tỵ (02-02-1965)

"Người những tưởng Cao Đài tôn giáo,

Nào hay đâu Đại Đạo hoằng dương,

Gồm thâu trăm nẻo ngàn đường,

Tam nguơn chuyển thế định phương phục hoàn."

Không gian và thời gian trong vũ trụ

Thiện Quang


Bài thuyết minh giáo lý nội bộ
tại Cơ Quan Phổ Thông Giáo Lý Đại Đạo, 01-05 Đinh Hợi (15-06-2007


_________

Khi nhìn những bức ảnh chụp các phi hành gia đi bộ trong khoảng không vũ trụ (space walk), chúng ta có một ý niệm rất cụ thể về con người trong không gian và thời gian. Ý niệm đó được Đạo học chỉ nam diễn đạt như sau:

"Trong suốt đời người, không thể tách rời ngoài vũ trụ thực tại. Trời Đất Kiền Khôn bao trùm lấy con người, xoay chuyển trong thời gian, không gian hằng hữu."[1]


[1] Đạo học chỉ nam, chương 4, tiết 2, mục 2.

Mỗi mùa tu vào ngày nhập khoá, chúng ta đều có dâng sớ trình danh sách tịnh viên nam nữ các cấp lên Ơn Trên, trong lời dạy này Đức Mẹ cho biết đã nhận được báo cáo kết quả do Đức Đông Phương Lão Tổ đệ đạt.

Hôm nay, tôi xin được phép dùng nội dung “Cảm ứng luận” để trình bày phần nói về cái nghĩa cảm ứng theo Đạo giáo. Sau đó, là sự dẩn dụ lý cảm ứng qua lời dạy của Thánh nhơn và về lý cảm ứng trong hai đường lành dữ : hễ cảm lành thì ứng lành, cảm dữ thì ứng dữ. Phần tiếp theo sẽ luận đến cảm ứng theo Thích giáo và Nho giáo và sau cùng là hiệp lý tam giáo để luận cảm ứng trong phương tu “ Phản bổn huờn nguyên”.
Phần trình bày sẽ có các đề mục sau đây:
1. Nghiên cứu về ý nghĩa cảm ứng của Đạo giáo;
2. Dẩn dụ cảm ứng trong Thánh ngôn;
3. Chỉ rõ lý cảm ứng trong hai đường lành dữ;
4. Luận về cảm ứng theo Thích giáo và Nho giáo;
5. Kết luận hiệp lý tam giáo.
6. Cảm ứng trong phương tu “Phản bổn huờn nguyên”

Các nhà khoa học, nhân chủng học cũng như các tôn giáo đều công nhận CON NGƯỜI là một sinh vật tiến hóa cao nhất trên hành tinh. Tuy nhiên dù loài người đã và đang tiến bộ, văn minh đến đâu, sự sống sinh lý tự nhiên vẫn còn tùy thuộc bản năng tự hữu (1) Bản năng là năng lực sinh tồn của sinh vật từ thảo mộc , thú cầm đến con người. Nơi con người, lý trí và tâm linh đã thăng tiến đến mức được gọi là thượng đẳng chúng sinh khả dĩ chế ngự được thú tánh thuộc bản năng.

Nghiên cứu lịch sử hay nguồn gốc các tôn giáo, người ta thường phân lọai các tôn giáo về mặt đức tin nơi Thần Thánh thành ba lọai:
_ Tôn giáo đa thần (polytheism)
_ Tôn giáo độc thần (monotheism)
_ Tôn giáo phiếm thần (pantheism)

Tư tưởng Đạo gia 道家思想 ● Lê Anh Minh dịch

TƯ KHẢO  思 考 – TRỊ THẾ  治 世

313. Bất dục dĩ tĩnh, thiên hạ tương tự định. [Đạo Đức Kinh, chương 37]

不欲以靜，天下將自定。《道德經 • 第三十七章》

【Dịch】Không ham muốn dễ được yên tĩnh, do đó thiên hạ sẽ ổn định.

314. Trị đại quốc, nhược phanh tiểu tiên. [Đạo Đức Kinh, chương 60]

治大國，若烹小鮮。《道德經 • 第六十章》

【Dịch】Cai trị một nước lớn giống như nấu con cá nhỏ.

Sống tự nhiên không phải sống xa rời xã hội nhân lọai; không chỉ uống nước lã, thở khí trời để sống. Mà sống đạo trong đời, trong cung cách tự do tự chủ, ích nhơn lợi vật.

Trần Quốc Tuấn (1228 - 1300) là anh hùng dân tộc, nhà văn hóa vĩ đại trong lịch sử Việt Nam. Làm tướng, ông biết dẹp bỏ "thù nhà" dốc lòng báo đền "nợ nước" góp công lớn ba lần đánh bại quân Nguyên. Ông còn là tác giả của hai bộ binh thư và đặc biệt bài "Hịch tướng sĩ" nổi tiếng còn lưu truyền đến ngày nay.